Μουσείο, Ναυτικό Αιγαίου (Μυκόνου)

Το Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου, ένα από τα ομορφότερα του είδους του στην Ελλάδα, ιδρύθηκε το 1983 από τον Γιώργο Δρακόπουλο, απόγονο παλιάς οικογένειας Μυκονιατών ναυτικών. Λειτουργεί από το 1985 σε ένα παραδοσιακό κυκλαδίτικο κτίριο του 19ου αι., στη θέση Τρία Πηγάδια στο κέντρο της Χώρας, που ανήκε στον πλοίαρχο Νικόλαο Σουρμελή. Στους κατάλληλα διαμορφωμένους εσωτερικούς του χώρους και στην καταπράσινη ηλιόλουστη αυλή του έχουν επιλεγεί προσεκτικά και εκτίθενται αντικείμενα που προβάλλουν τη ναυτική ιστορία και παράδοση της Ελλάδας, και ιδιαίτερα των Κυκλάδων, από την αρχαιότητα έως σήμερα. Στην πρώτη και πιο εντυπωσιακή αίθουσα του μουσείου, εκτίθενται, με χρονολογική σειρά από αριστερά προς τα δεξιά, ομοιώματα πλοίων. Μεταξύ αυτών αξίζει να προσέξετε μία στρογγυλή δερμάτινη βάρκα από την αρχαία Αίγυπτο, που έχει ανακατασκευαστεί σύμφωνα με περιγραφή του Ηρόδοτου, το πλοίο που απεικονίζεται στη γνωστότερη τοιχογραφία από το Ακρωτήρι της Θήρας, την πεντηκόντορο, την τριήρη και το βυζαντινό δρόμωνα. Σε περίοπτη θέση εκτίθεται το ομοίωμα του πλοίου της Κυρήνειας των ελληνιστικών χρόνων, που ανασύρθηκε από το βυθό της ομώνυμης κυπριακής πόλης και κατασκευάστηκε όπως ακριβώς ήταν πριν από μερικά χρόνια από καραβομαραγκούς στο Πέραμα. Από τα ομοιώματα πλοίων των νεότερων χρόνων ξεχωρίζουν το μπάρκο του πλοιάρχου Κουκ «Endeavour», το πρώτο μηχανοκίνητο πλοίο που διέσχισε τον Ατλαντικό «Savannah», το θρυλικό για τη συμμετοχή του στον αγώνα του 1821 μπρίκι του Τσαμαδού «Άρης», το μυκονιάτικο μπάρκο «Φιλάδελφος» και το ατμόπλοιο «Εμπρός». Στις δύο προθήκες της αίθουσας εκτίθεται η πλούσια και σημαντική συλλογή αρχαίων νομισμάτων με ναυτικές παραστάσεις από νησιά του Αιγαίου και την Αίγυπτο, που χρονολογούνται από τον 5ο αι. π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ένα ασημένιο τετράδραχμο με τον Απόλλωνα σε πλώρη πλοίου (229-221 π.Χ.), που είναι το έμβλημα του μουσείου, ένα χάλκινο νόμισμα από τη Ρόδο με τη Νίκη όρθια πάνω σε πλοίο (1ος αι. μ.Χ.), και μία ασημένια δραχμή με παράσταση άγκυρας από την Απολλωνία του Εύξεινου Πόντου (4ος αι. π.Χ.). Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται και άλλα αρχαία, όπως αμφορείς, λύχνοι, κεραμικά και χάλκινα σκεύη που χρησιμοποιούνταν σε καθημερινή βάση στα πλοία, μία πέτρινη άγκυρα, αιχμές από δόρατα και βέλη, καθώς και μερικές επιτύμβιες στήλες με ναυτικά θέματα της ρωμαϊκής περιόδου. Στους τοίχους της πρώτης αίθουσας έχουν αναρτηθεί μερικά από τα σπάνια χαρακτικά της συλλογής του μουσείου, χάρτες και απόψεις λιμανιών κυρίως, μαζί με τα σχέδια των Stuart και Revett από τον οκταγωνικό πύργο των ανέμων του Ανδρόνικου Κυρρήστου (1ος αι. π.Χ.) με τις αναπαραστάσεις των ανθρωποποιημένων οχτώ ανέμων. Στη δεύτερη αίθουσα του μουσείου παρουσιάζονται αντικείμενα που έχουν σχέση με τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821, και κυρίως με τα ναυτικά γεγονότα της περιόδου αυτής που διαδραματίστηκαν στο Αιγαίο. Θα δείτε, δηλαδή, ομοιώματα πλοίων, μεταξύ των οποίων το «Καρτερία», το πρώτο ατμοκίνητο τροχήλατο πλοίο που πήρε μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις, και το εμπορικό «Ένωσις», που έγινε γνωστό από την κρητική εξέγερση του 1866-1968, χαρακτικά με 24 πορτρέτα πρωταγωνιστών της ελληνικής επανάστασης, σχεδιασμένα εκ του φυσικού από τον Άνταμ Φρίντελ (Adam Friedel), και μία σειρά από χειρόγραφα. Από αυτά τα σπάνια ντοκουμέντα ξεχωρίζουν ένα έγγραφο του 1799 του Καπουδάν πασά, για τη ρύθμιση θεμάτων της Νάξου, και ένα ρωσικό έγγραφο του 1819 με σφραγίδα του τσάρου Αλέξανδρου. Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται, σε δύο προθήκες, η συλλογή ναυτικών οργάνων (πυξίδες, εξάντες, βαρόμετρα, σφαίρα ουρανίων σωμάτων, διαβήτες κ.ά.) και μερικά άλλα μεγάλα αντικείμενα, όπως χρηματοκιβώτια πλοίων και ένα ακρόπρωρο. Στην τρίτη αίθουσα θα δείτε ομοιώματα πλοίων του 18ου και 19ου αι., όπως ένα τρεχαντήρι, ένα πέραμα, μια μπρατσέρα και μια τράτα, νομίσματα με ναυτικά θέματα της εποχής του Καποδίστρια, του Όθωνα και του βασιλιά Γεωργίου Α΄, εξαρτήματα ιστιοφόρων πλοίων, χαρακτικά, χειρόγραφα και υδατογραφίες πλοίων. Στον όμορφα διαμορφωμένο μεγάλο κήπο του μουσείου μπορείτε να δείτε παλαιές άγκυρες, εξαρτήματα πλοίων και μία συλλογή μαρμάρινων αντιγράφων από επιτύμβιες στήλες με ναυτικά θέματα, που φιλοτεχνήθηκαν, σε ανάμνηση ναυτικών που χάθηκαν, τους τελευταίους προχριστιανικούς αιώνες, και βρέθηκαν στη γειτονική Ρήνεια. Σε μια γωνιά του κήπου έχει μεταφερθεί ο φάρος που από το 1887 έως και το 1983 λειτουργούσε στο ακρωτήριο του νησιού Αρμενιστής. Ο μηχανισμός του είναι κατασκευής Sautter Lemonier και ο σχεδιασμός του είχε βραβευθεί στη διεθνή έκθεση του Παρισιού. Τους καλοκαιρινούς μήνες, στο λιμάνι της Μυκόνου μπορείτε να δείτε και να επισκεφθείτε το ιστιοφόρο πέραμα «Ευαγγελίστρια», το οποίο, ύστερα από δύο χρόνια επισκευών, ανήκει στο Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου. Πρόκειται για ένα σκαρί μήκους 20 μ. και πλάτους 6,5 μ., με σπάνιες ναυπηγικές αρετές, που ναυπηγήθηκε το 1940 στη Σύρο από τον περίφημο καραβομαραγκό Μαυρίκο, για λογαριασμό του Μυκονιάτη καραβοκύρη Αντώνη Μπόνη. Το χειμώνα η «Ευαγγελίστρια» βρίσκεται συνήθως μπροστά από την Αγία Τριάδα του Πειραιά. Στο μουσείο ανήκει και το ατμόπλοιο «Θαλής ο Μιλήσιος», το οποίο από το 1947 έως και πριν από μερικά χρόνια χρησιμοποιήθηκε από τον Οργανισμό Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος για την επισκευή και επέκταση του τηλεπικοινωνιακού δικτύου στα νησιά του Αιγαίου. Ναυπηγήθηκε το 1909 στα ναυπηγεία Newport News των Ηνωμένων Πολιτειών και είναι σήμερα το παλαιότερο καλωδιακό πλοίο στον κόσμο που διατηρεί ακόμη τις αρχικές του ατμομηχανές. Ύστερα από πολύμηνες και πολυδάπανες επισκευές, που χρηματοδοτήθηκαν από το μουσείο, ο «Θαλής ο Μιλήσιος» εμπλουτίστηκε με παλαιά ναυτικά όργανα και ιστορικά εκθέματα, καθώς και με μία μικρή συλλογή τηλεπικοινωνιακού υλικού. Έχει χαρακτηριστεί από την πολιτεία ως πλωτό μουσείο, για επιστημονικούς, εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς σκοπούς. Χάλκινο νόμισμα του 1ου αι., από τη Ρόδο (Ναυτικό Μουσείου Αιγαίου). Αντίγραφο επιτύμβιας στήλης της ελληνιστικής περιόδου (Ναυτικό Μουσείου Αιγαίου).